به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس، در میان انبوه جمعیت ناگهان دیدن مردی که از انتهای سالن به سمت آنها می آمد نگرانیش را بیشتر کرد، گوشه لباس مادرش را گرفت و محکم به او چسبید. مادر که متوجه ترس کودک شده بود با دیدن همسر سابقش با عجله و در حالیکه کودک را در آغوش گرفته بود به سمت دیگری از سالن رفت و پشت به جمعیت ایستاد.
مرد نزدیک شد و شروع به صحبت با دخترش کرد. دخترک سرش را پایین انداخت و رویش را برگرداند. پدر جعبه کوچکی از کیفش بیرون آورد و به دختر داد: "بازش کن ببین برات چی خریدم."
دختر بدون آنکه حرفی بزند جعبه را گرفت. مادر زیر لب چیزهایی می گفت و سعی داشت که از مرد فاصله بگیرد.
مرد غضبناک به زن نگاه کرد و در حالیکه از عصبانیت چهره اش برافروخته شده بود با تأکید گفت: "مطمئن باش امروز بچه رو ازت می گیرم."
ساعت از نه گذشته و سالن معاینات بخش روان پزشکی قانونی مملو از جمعیتی است که برای بررسی وضعیت روانی شان به این مرکز ارجاع شده اند و منتظرند تا پس از اعلام نامشان به اتاق معاینه پزشک بروند. دقایقی بعد زن و مرد به همراه کودکشان وارد اتاق معاینه می شوند روبه روی پزشک نشسته و به سئوالات او پاسخ می دهند.
مرد مدعی است که همسر سابقش به مشکلات شدید روانی دچار است و با وجود آنکه طبق قانون، کودک (6 ساله) حداقل تا یکسال دیگر باید با مادرش زندگی کند اصرار دارد که با همین دلایل زودتر از موعد قانونی دختر را از مادرش جدا کند. "این خانم قرص اعصاب مصرف می کنه، مریضه. نمی خوام دخترم پیشش بمونه بچه رو اذیت می کنه". حالات روانی مرد چندان متعادل نیست، به شدت بیقرار و عصبی است و بدون هیچ مستند و مدرکی مرتب تأکید می کند که دخترش نباید با مادر زندگی کند. روان پزشک بدون توجه به ادعاهای مرد پرونده را بررسی می کند و در مورد سابقه بیماری و یا بستری مادر از بیمارستان های روان پزشکی استعلام می گیرد که در همه این بررسی و استعلامات هیچ مدرکی مبنی بر سابقه بیماری و یا خشونت مادر به دست نمی آید.
پس از مصاحبه اولیه، پزشک برای انجام معاینات تکمیلی و مشاوره های تخصصی آنان را به مرکز مشاوره های روان پزشکی قانونی مستقر در سازمان ارجاع می دهد.
پله های انتهای سالن آنان را به مرکز مشاوره می رساند جایی که متخصصان روان پزشکی در آن مستقر هستند تا از ارجاع افراد به خارج سازمان، برای انجام تست ها و یا برخی مصاحبه های تخصصی، جلوگیری شود. مادر و کودک با سرعت و چند قدم جلوتر از پدر از پله ها پایین می روند. کودک به اتاقی هدایت می شود که روان پزشک کودک و نوجوان در آنجا حضور دارد؛ خانم دکتر از پدر و مادر می خواهد که بیرون اتاق منتظر بمانند. دختر بچه از اینکه تنها بماند و از مادرش جدا شود احساس خوبی ندارد، پزشک که متوجه حالات دختر شده است او را متقاعد می کند که مشکلی برایش پیش نخواهد آمد و مادر بیرون اتاق منتظر اوست.
پس از آن با پدر و مادر نیز جداگانه صحبت می شود و تست های لازم از آنان به عمل می آید.
با اتمام مصاحبه ها و مشاوره های مادر، روان پزشک کودک که دختربچه را در طول مصاحبه پدر و مادر نزد خود نگهداشته بود او را به مادرش تحویل می دهد و رو به دخترک می گوید:" نگران نباش همه چیز درست می شود" و بعد جعبه کوچک کادوپیچ شده را که روی میز جا مانده بود به سمت دختر می گیرد و ادامه می دهد: "این رو جا گذاشتی". دختربچه پاسخ می دهد: "واسه خودت باشه من نمی خوامش" و همراه مادرش با قدم هایی شمرده پله ها را بالا می رود.
معاینه بیش از 86 هزار نفر در بخش روان پزشکی قانونی
یکی از واحدهای مهم در معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی کشور، بخش روان پزشکی قانونی است که به شکل تخصصی پرونده های ارجاعی را مورد بررسی قرار داده و نتایج آن را به محاکم قضایی اعلام می کند.
بخش روان پزشکی قانونی سالانه پاسخگوی پرونده های زیادی است که در موضوعات مختلف همچون حضانت، حجر، تحمل کیفر، ملال جنسیتی، فرزندخواندگی یا اهدای جنین، مسئولیت کیفری، احراز شرایط عسر و حرج و .... به این بخش ارجاع و پس از کارشناسی و انجام بررسی های تخصصی پاسخ آن به مرجع سئوال کننده ارسال می شود.
بر اساس آمارهای موجود در سال گذشته (1401)، 86 هزار و 779 نفر به بخش روان پزشکی قانونی ارجاع شدند که از این تعداد 56 هزار و 526 نفر مرد و 30 هزار و 253 نفر زن بودند. همچنین آمار مراجعات روان پزشکی قانونی در سال 1401 نسبت به سال قبل از آن 21 درصد افزایش یافته است.
زمان پاسخدهی به پرونده های حضانت کوتاه تر شده است
یکی از مهم ترین پرونده های ارجاعی به بخش روان پزشکی قانونی، پرونده هایی با موضوع حضانت و تعیین تکلیف کودکان به جای مانده از متارکه پدر و مادر است. در این پرونده ها که از حساسیت بالایی برخوردارند، ادعایی در مورد پدر یا مادر مبنی بر عدم صلاحیت آنان در نگهداری کودک مطرح می شود که روان پزشکان قانونی وظیفه دارند با بررسی دقیق و علمی این ادعاها، واقعیت موجود را احراز و نتیجه را به مرجع قضایی اعلام کنند.
در پرونده های حضانت سرنوشت کودکانی تعیین می شود که ناخواسته گرفتار اختلاف و جدایی پدر و مادر از یکدیگر شده اند و حالا قانون و شواهد و مستندات علمی باید مشخص کنند که کودک با کدامیک از والدین خود ادامه زندگی دهد.
مهدی هرمزپور مدیرگروه روان پزشکی قانونی سازمان در خصوص چگونگی بررسی پرونده های حضانت در پزشکی قانونی می گوید: در سال گذشته (1401)، یکهزار و 151 نفر شامل 507 زن و 644 مرد با موضوع حضانت به مراکز پزشکی قانونی ارجاع شدند که پس از بررسی و انجام مشاوره های تخصصی، اظهار نظر کارشناسی سازمان به مرجع قضایی اعلام شد.
وی می افزاید: در پرونده های حضانت معمولا با پدر یا مادری مواجه هستیم که پس از جدایی از یکدیگر، برای بر عهده گرفتن حضانت فرزندشان، ادعایی مبنی بر بیماری روانی طرف مقابل را مطرح می کنند تا بتوانند با اثبات ادعای خود حضانت فرزندشان را بر عهده بگیرند.
پرونده های حضانت بسته به مستندات موجود در پرونده و ادعاهای مطرح شده ممکن است طی یک یا چند جلسه پاسخ داده شود؛ به گفته دکتر هرمزپور در صورتی که شواهد، بررسی ها و مشاوره های انجام شده در همان مراجعه اول، وجود بیماری روانی یا عدم آن را در زوج یا زوجه اثبات کند و یا رفتارهای بیمارگونه کاملا محرز و نمایان باشد، در همان مراجعه پاسخ مرجع قضایی تهیه و ارسال خواهد شد اما در صورتی که جهت اظهارنظر نیازمند بررسی ها و انجام مشاوره و مصاحبه های کارشناسی بیشتری باشیم ممکن است روند پاسخدهی چندین جلسه ادامه پیدا کند.
مدیرگروه روان پزشکی قانونی در ادامه با اشاره به تأثیر قابل توجه مرکز مشاوره های روان پزشکی سازمان در کوتاه تر شدن زمان رسیدگی و پاسخدهی به پرونده های حضانت می افزاید: پیش از راه اندازی این بخش ناچار بودیم افراد را برای انجام تست ها و مشاوره های تخصصی به مراکز روان پزشکی خارج سازمان از جمله بیمارستان روزبه، امام حسین (ع) و ..... ارجاع دهیم که به دلیل حجم بالای کاری در آن مراکز، بعضاً نوبت های هفت یا هشت ماهه به این افراد داده می شد و همین موضوع روند رسیدگی و پاسخدهی را به درازا می کشاند.
وی می گوید: خوشبختانه با راه اندازی مرکز مشاوره های روان پزشکی قانونی در معاینات مرکز تهران و انجام مشاوره ها و تست های تخصصی در این مرکز، رسیدگی به پرونده های حضانت به روز شده و حداکثر ظرف یک یا دو هفته به نتیجه نهایی می رسد.
روند رسیدگی به پرونده های حضانت در پزشکی قانونی
رسیدگی و پاسخدهی به پرونده های حضانت نیز مانند هر خدمت دیگری در پزشکی قانونی تنها با ارائه نامه مرجع قضایی امکان پذیر است.
در این پرونده ها بسته به سئوال قاضی معمولاً همه اعضای خانواده شامل پدر، مادر و فرزندان مورد معاینه روان پزشکی قرار می گیرند و لازم است همه اعضای خانواده در تاریخ تعیین شده که از سوی دادگاه به آنان اعلام می شود در مرکز پزشکی قانونی حضور یابند زیرا عدم حضور هر یک از اعضا، زمان رسیدگی به پرونده را طولانی خواهد کرد.
فرد متقاضی حضانت با نامه مرجع قضایی و ارائه کارت شناسایی و سایر مدارک مورد نیاز به مرکز پزشکی قانونی مراجعه می کند و پس از پذیرش، برای معاینه و مشاوره کارشناسی به بخش روان پزشکی ارجاع می شود. در بخش روان پزشکی قانونی پدر، مادر و فرزندان مورد مصاحبه قرار می گیرند و سپس در صورت لزوم به مراکز مشاوره های تخصصی برای انجام تست ها و مشاوره های تکمیلی ارجاع می شوند.
در پزشکی قانونی استان تهران با توجه به راه اندازی مرکز مشاوره های روان پزشکی قانونی در واحد معاینات مرکز نیازی به ارجاع افراد به مراکز روان پزشکی خارج سازمان نیست و این کار در همان واحد معاینات پزشکی قانونی انجام می شود که روند پاسخدهی را تسریع می کند.
مدت زمان پاسخدهی به این پرونده ها نیز بسته به عوامل مختلفی مانند مراجعه به موقع و همزمان همه اعضا، تکمیل بودن مدارک و مستندات پزشکی و نیز زمان انجام تست ها و مشاوره های تخصصی متفاوت است که در صورت کامل بودن مدارک و مراجعه در زمان مقرر، زمان چندان طولانی نخواهد بود به ویژه اینکه مشاوره های تخصصی نیز در کوتاه ترین زمان ممکن انجام شود.
پس از انجام این مراحل و تکمیل بررسی های کارشناسی، نظر نهایی پزشکی قانونی آماده و برای مرجع قضایی ارسال می شود.
نظر شما